"Europees Commissaris Karel De Gucht betreurt dat de internationale gemeenschap niet vroeger en krachtiger haar onvrede heeft geuit over de presidentsverkiezingen in Congo, namelijk toen de entourage van president Joseph Kabila voorstelde om de verkiezingen niet in twee ronden, maar in één ronde af te handelen."
hum hum hum hum
Wij zouden ons kunnen verheugen dat er toch één westerse politicus het woord neemt. Maar waarom net de Europese Commissaris voor Handel? Heeft die man misschien wroeging over wat hij tijdens de eerste jaren van het milennium hielp bewerkstelligen?
Even een stap terug. Waarom zijn miljoenen en miljoenen Congolezen deze week zo verontwaardigd?
Verkiezingen zijn geen voldoende voorwaarde voor een democratie. Als de kieswet aangepast werd ten voordele van de zittende president, als tegenkandidaten gehinderd werden tijdens de campagne en in de media niet aan bod konden komen, als de kiescommissie voorgezeten wordt door een vertrouweling van de president, als er zich tijdens de stembusgang tientallen geregistreerde incidenten voordeden, als de resultaten niet transparant te controleren zijn, als er in sommige kiesdistricten een opkomst van 120% geregistreerd werd, ... wel, dan stelt zich een probleem.
Spiksplinternieuwe legervoertuigen denderen door de straten (nou ja) van het vervallen Kinshasa. De uitslagen worden door de strotten van de Congolezen gejaagd. De nooit helemaal Democratische Republiek Congo toont zich opnieuw heel duidelijk als een dictatuur.
Mijn punt is dat dit geen nieuwe situatie is. Na de dictatuur van Mobutu nam vader Kabila als tiran over, en toen die omgelegd werd, was het onmiddellijk aan zijn zoon. Vanaf dag 1 van Joseph Kabila, in januari 2001, ging deze nieuwe dictatuur in. Een dictatuur die nog lang zal duren; volgens mij maakt Joseph kans de 42 jaar van Gadhafi te overtreffen.
De Congolezen staan voor de moeilijke keuze om deze te bestrijden, een opstand waarbij velen het leven zouden laten en waarbij de kansen op het verdrijven van Kabila gering zijn, of zich schikken in hun droevig lot, eens te meer.
En dan die uitspraak van De Gucht, die op zich niet fout is - er had inderdaad meer protest gemogen van de internationale gemeenschap tegen de aanpassing van de kieswet - maar die belachelijk wordt door degene de ze uitspreekt. De ijver van de internationale gemeenschap voor democratie had namelijk niet moeten starten op de dag dat Kabila de kieswet wijzigde, maar op de dag dat hij overnam van zijn vader. En toen is net het tegendeel gebeurd. Toenmalig minister Louis Michel van Buitenlandse Zaken spande zich zo hard hij kon in voor de installatie van de dictatuur van Joseph Kabila. Wie was er in die periode voorzitter van de grootste regeringspartij? Juist, ja, Karel De Gucht.
Velen zijn in hun wiek geschoten wegens de relletjes die de Congolezen de afgelopen nachten in Brussel stookten. Het kan ongetwijfeld niet de bedoeling zijn dat alle minderheden in België de boel op stelten zetten als er iets fout loopt in hun land van oorsprong. Maar in dit geval komen we er goedkoop van af. Ik verwijs daarbij niet naar de historische schuld van Leopold II, of naar de inmenging in de liquidatie van Lumumba in 1961, maar naar wat er nu wurgt: de brute macht van Kabila.
Pleit ik voor een onderzoekscommissie naar de Congo-politiek van Louis Michel? Ja. Niet dat dit wat uithaalt. Ondanks alles wat de Lumumba-Commissie blootlegde, maakten we opnieuw dezelfde fout. Maar alles zo maar laten passeren ... dat kan het toch ook niet wezen. Vanuit de drang mijn kleine steentje bij te dragen, schreef ik de roman "Hoe zwart is de duivel?". En diezelfde drang voel ik dezer dagen weer heel sterk.
