dinsdag 22 mei 2012

Bicycle Diaries

Mijn recentste roman, Een filosofie van de fiets - Londense notities, werd verschillende keren vergeleken met David Byrnes Bicycle Diaries. Niet geheel verrassend, beide boeken gaan over stadsfietsen.

De Standaard schreef:
"U popelt nu vast om luid ‘David Byrne!’ te roepen, want die schreef twee jaar geleden al het gelijkaardige boek Op de fiets. Dat is ook Declercq niet ontgaan, want hij vermeldt hem in zijn eigen boek, eraan toevoegend dat hij geen fan is. Dat laatste is echter vreemd, want de gelijkenissen zijn frappant: net als Declercq fietst ook Byrne omdat het hem een gevoel van vrijheid en opwinding geeft, omdat het hem geestelijk fit houdt en omdat het hem toestaat meer te zien."

Ik heb David Byrne gelezen terwijl ik al bezig was met het uitwerken van mijn manuscript. Byrne's boek dat gebaseerd is op zijn fietscolumns voor een Amerikaanse krant werd mij (samen met andere boeken) toegestuurd door de Nederlandse uitgever voor wie ik Een filosofie van ... oorspronkelijk geschreven heb.
(Gelukkig kwam De Bezige Bij Antwerpen even later op de proppen, enfin, dat is een ander verhaal)

David Byrne's boek kon mij helemaal niet bekoren. Mijn voornaamste kritieken:

1 De columns van David byrne werden slordig bijeen gegooid, eerst Amerikaanse steden, daarna steden in de rest van de wereld, naar het mij toeschijnt in een willekeurige volgorde, ik ontwaar geen opbouw.

2 Ik stootte soms op platte clichés. Eén voorbeeld:
"Flying into Tegel Airport in Berlin, I look down at the neatly ordered fields and roads - even in the surrounding forests the trees are in neat rows - and I think to myself how this entire country, the landscape, everything as far one can see, has been ordered."
We weten allemaal waar deze opvattingen vandaan komen. Ik wil dan roepen: blijf in Anglosaxia, of leer een tweede taal (misschien spreekt hij meerdere talen, ik weet het niet). Het is namelijk helemaal niet zo dat Berlijn en Duitsland meer geordend zijn dan pakweg Parijs en Frankrijk, integendeel.

3 Ik kreeg weinig impressie van de man achter de auteur, net zoals je iemand niet kunt leren kennen aan de hand van zijn Facebook-profiel. Byrne schrijft bijvoorbeeld hoe hij in Manila (het kan ook een andere stad geweest zijn) fietst naar de galerij waar zijn kunstwerken van de hand gedaan worden. Het lezen van Byrne betekende voor mij net een aanmoediging om ervoor te zorgen dat de lezer voeling kreeg met de aspiraties, de ontgoochelingen van de protagonist (het ging om fictie). In die zin heeft het enige invloed gehad.

P.S.: Ik ben me bewust van de beperkingen en de relativiteit van mijn eigen leeservaring. Andere mensen lezen anders, ten bewijze deze blogbijdrage.

vrijdag 4 mei 2012

kunnen wikinomics de literatuur veranderen?

van alle bazen die ik al versleten heb
of hebben zij mij versleten
is daniele de leukste
een italiaan die zonder een woord duits te spreken een groot bedrijf uit de grond stampte in het land van heine
een nucleair ingenieur die ons op het hart drukt dat we zelfs achter de kast geen miniatuur kerncentrale kunnen aantreffen
first i studied nuclear engineer and then i moved to germany lacht hij
zelfs als hij engels spreekt
dan met een italiaans ritme

vorige week kwam hij me halen
ik moest pigi from palermo ontmoeten
pigi from palermo
ik bereidde me voor op een man in maatpak
en met gel in de haren
mijn denken beperkt door de naam van een stad
en amerikaanse films

pigi from palermo bleek een heel normale jongen
moest je hem passeren op straat
je merkte hem niet op

pigi from palermo mag dan doodgewoon wezen
zijn hobbyproject Storiealcubo is het allerminst
Storiealcubo è un progetto artistico che si propone di inventare e mettere online racconti tridimensionali
lees ik op de website
mijn italiaans is niet je dat
ik maak het volgende op
Storiealcubo is een kunstproject met als doel driedimensionale verhalen te genereren en online te zetten
geposte kortverhalen kunnen door de gebruikers eindeloos uitgebreid worden
je kan bijvoorbeeld een hyperlink plaatsen bij een personage om het een voorgeschiedenis te geven
veel meer mogelijkheden kunnen bedacht worden

pigi from palermo breidde Storiealcubo.com ook uit met veel audio en videotoepassingen
startte zelfs een apart youtube kanaal

ik heb het mij al vaak afgevraagd
waarom literatuur nog steeds het product is van de eenling de schrijver
ik verklaar mij nader

film komt tot stand in een samenspel tussen scenarioschrijver regisseur en acteurs
een schrijver moet zelf vorm zien te geven aan karakters die buiten zijn leefwereld liggen
moet zich in verschillende karakters inleven
wil je een karakter gerichter doen spreken
wil je de camera in een bepaalde situatie dichter op de huid van de karakters
dan kan dat met een literaire variant van wikinomics als Storiealcubo.com

er zijn heden ten dage wereldwijd veel meer wetenschappers dan in de tijd van einstein
einsteins staan er niet meer op
via een netwerk van publicaties en research
duizenden onderzoekers
gaat de wetenschap vooruit

literatuur dus niet
er wordt bijvoorbeeld geen acteur of een persoon die in het leven dicht aanleunt bij een karakter ingehuurd die werkt op de uitspraken van een personage
geen fotograaf die de visuele elementen vastlegt in hypertekst
geen team van scriptwriters die de structuur en de cliff hangers in de gaten houden
enzovoort
literatuur is blijven hangen in de tijd van einstein
denk ik soms

soms herschrijf ik een paragraaf in een boek dat ik lees
of schrap een zin of een seksscene die me onnodig lijkt
dat alles in mijn private kopijen
u mag ze altijd komen inkijken